In Nederland kun je een opleiding volgen voor gediplomeerd vertaler, vakvertaler. Vertalen kan aan universiteiten en hogescholen worden gestudeerd. Instromers kunnen ook onafhankelijk van een bepaalde opleiding hun " erkend diploma " halen.

De vertalsters en vertalers , die in het beroep werkzaam zijn, geeft een zeer verschillend beeld te zien. Aan de ene kant komen zeer veel instromers uit andere beroepen. Volgens schattingen hebben meer dan de helft van de vertalers een ander beroep geleerd. Aan de andere kant zijn veel vertalers buitenlanders, die niet in hun geboorteland wonen.

Daardoor verschillen veel opleidingen van elkaar.Het speelt natuurlijk ook een rol, dat het beroep in veel landen niet beschermd is en zonder meer door iedereen kan worden uitgeoefend.

Veel vertalers en tolken hebben geen vaste aanstelling, maar zijn "freelance werkzaam" . Ze krijgen hun opdrachten of direct van de eigen klant of via vertaalburos, die een gedeelte van de opbrengst voor bemiddeling en coördinatie tussen klant en vertaler incasseren. Vertaaldiensten worden meest op basis van de hoeveelheid vertaalde tekst, die in normbladzijden, normregels, woorden of tekens(of de doel- of de brontekst) kan worden aangegeven.
Daarnaast is er ook een mogelijkheid om naar tijd af te rekenen, die gewoonlijk voor proeflezen/bewerken etc. wordt gebruikt. Bij het vaststellen van de prijs spelen verschillende factoren, zoals brontaal, tekstformaat, moeilijkheidsgraad, omvang en herhaling van de opdrachten enz. een rol.

Over het algemeen is de markt voor vertalers en tolken moeilijk en vrij onoverzichtelijk.De salarissen blijven op het zelfde peil en veel vertalers lukt het niet om voldoende inkomen te verwerven. Tengevolge van de globalisering en opdrachten, die via internet worden afgewikkeld is het betreden van de markt voor goedkopere buitenlandse aanbieders eenvoudig.

Aan de andere kant biedt het “ freelance” werkzaam zijn veel voordelen. Geringe investeringen (alleen computer, PC benodigdheden, woordenboeken etc.) Flexibele tijdsindeling en plaats(Homeworking of Mobile Office zijn de manier van werken voor vertalers). Ze maken een ongedwongen bestaan als “eigen baas” mogelijk. Specialisatie in bepaalde segmenten van de markt of in vakgebieden, onderhouden van contact met de klant en verdere ontwikkeling/opleiding zijn voorwaarden voor succes op lange termijn.

Vertalers en tolken moeten niet alleen de vreemde talen erg goed beheersen maar ook cultuur en geschiedenis van de betreffende landen kennen en begrijpen en een groot gevoel voor de typische communicatietechnieken hebben. Een perfecte beheersing van de moedertaal is van beslissende betekenis, omdat er in de regel naar de moedertaal wordt vertaald. Afhankelijk van het vakgebied is ook hiervoor de kennis noodzakelijk. Professionele vertalers vragen meestal advies over het maken van uitgangsteksten om problemen, die later bij de vertaalde opdrachten kunnen optreden reeds “bij de bron” aan te pakken. Op deze manier wordt de autoren van teksten, die reeds voor vertaling zijn bestemd, aanbevolen zo duidelijk en begrijpelijk mogelijk te formuleren en duidelijk gedefinieerde vakwoorden en afkortingen te gebruiken en geen mis te verstane, voor meerdere uitleg vatbare formuleringen te kiezen. Ook belangrijk voor de kwaliteit van de vertaling is de communicatie tussen opdrachtgever en vertaler. Een deskundige aanspreekpartner voor vragen moet altijd beschikbaar zijn.